Urfa çiftçisine sadaka gibi destek!

Urfa çiftçisinin uzun süreden beri beklediği 2023 tarım destekleri nihayet açıklandı. Resmi Gazete’nin 15 Eylül 2023 tarihli sayısında yayınlanan Cumhurbaşkanlığının “2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Kararı”na göre alan bazlı desteklerden gübre desteğinde geçen yıla göre artış yapılmadı. Mazot desteğinde ürüne göre artışlar oldu. Çiftçiye yapılacak gübre ve mazot desteğinde toplamda dekar başına 2 lira ile 95 lira arasında değişen oranlarda artış yapıldı.

Fark ödemesi yapılan 17 üründen 7’sinde destek miktarı geçen yıla göre artırılırken 10 üründe herhangi bir artış yapılmadı. Desteklerde dikkat çeken artış ise hayvancılıkta yapıldı. Hayvancılıkta birçok kalemde 2022’ye göre desteklerde yüzde 100 ve üzerinde artırıldı. Türkiye’nin büyük oranda dışa bağımlı olduğu yemde ise destek artışı yapılmadı.

GÜBRE DESTEĞİ SABİT KALDI, MAZOTTA ARTIŞ YAPILDI

Resmi Gazete’de yayınlanan 2023 Yılı Tarımsal Destekleme Kararnamesi’ne göre; 2023 üretim yılı desteklerinde geçen yıla göre gübre desteğinde hiçbir artış yapılmadı. 2022 yılında olduğu gibi 2023’te de arpa, buğday, çavdar tritikale ve yulafta dekar başına 46 lira gübre desteği ödenecek. Bu ürünler dışında kalan tüm ürünlerde dekar başına 21 lira gübre desteği ödenecek.

Arpa, buğday, çavdar ve yulaf için bu yıl verilecek dekar başına 103 lira olarak belirlendi. Geçen yıl bu miktar 75 liraydı. Yani mazot desteği bu yıl yüzde 37,5 artırılmış. Bu destekleme miktarlarını belirleyenler herhalde akaryakıt istasyonlarındaki mazot fiyatlarına bakmamış...Çünkü seçim döneminde 18 lira olan mazot ÖTV zamlarıyla birlikte fahiş bir miktara çıkmış ve iki gün önce gelen zamla birlikte 40 lirayı aştı.Mazot seçim sonrası yüzde 125 zamlanırken, çiftçiye bu yılki mazot desteği sadece yüzde 37,5 artırılmış oldu. Çiftçiye destek değil sadaka verilmiş oldu. Zamlanan hatta zam oranı bile belli olmayan gübre desteği ise bu yıl sabit kalmıştı. Bu yıl Arpa, buğday, çavdar ve yulaf için toplan ödenecek destek miktarı geçen yıla göre 121 liradan 149 liraya çıkartılmış oldu. Bu sadaka gibi artış değil de ne?

KARAR RESMİ GAZETEDE YAYIMLANDI

Buna göre, ÇKS'ye dahil çiftçilere Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında, dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 103 lirası mazot ve 46 lirası gübre olmak üzere toplam 149 lira, çeltik için 250 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 271 lira, fındık, kuru soğan, yaş çay, zeytin, şeker pancarı için 86 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 107 lira, kuru fasulye, mercimek, nohut, aspir için 103 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 124 lira destek verilecek.

Ayrıca, kütlü pamuk için 345 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 366 lira, patates, soya için 172 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 193 lira, yağlık ayçiçeği, kolza (kanola) için 121 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 142 lira, yem bitkileri için 94 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 115 lira, diğer ürünler için 86 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 107 lira destek sağlanacak. Nadas için de dekar başına 40 liralık mazot desteği verilecek.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Toprak Analiz laboratuvarlarına asgari 50 dekar ve üzeri arazilerde, her 50 dekar araziye kadar bir analiz için 50 lira destek ödemesi yapılacak.

TEPKİLER

Desteklemelerdeki artışlar hayal kırıklığı yarattı, tepkiler sosyal medyadan gösterildi. 
Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, 'Mazot ve gübre desteklerinde bazı ürünlerde hiç artış yok. Bazı ürünlerde  sadece 2 lira ile 95 lira arasında artış yapılmış. Daha bu hafta mazota 2,06 lira zam geldi.  Biraz insaf!› ifadelerini paylaştı. 

Urfalı çiftçilerin sosyal medya hesaplarından gösterdikleri tepkilerden bazıları şöyle:

Necmi Turan Alişiroğlu: Çiftçi sevinçten uçuyor… Tarım Girdilerine bin bin zammmm.. Desteklemelere kuruş kuruş zam. Yapılacak tek şey...

Tansu Göktepeli: Gübre de mazot  2 katına çıkmışken belirlenen fiyatlar... Yine çiftçiyi enflasyonla baş başa bırakmıştır. Sertifikalı tohum desteği hesaba düşmeden direk DEDAŞ'ın hesabına aktarılmış. Artık ne kadar destek aldığımızı da göremiyoruz.  E devletten borcumu da öğrenemiyorum. Bu yüz yılda bu kadar baştan savma bir kurum daha yok. Sorgusuz sualsiz her istediğini yapıyor!

Aydın Akkoç: 2006 yılında çıkarılan tarım kanununa göre GSYH'nın % 1'i kadar doğrudan tarım desteği verilmesi gerekiyor, bu hedefe hiç ulaşılamadı ve son yıllarda nominal oran binde 2,5'e kadar düştü, ödemelerdeki gecikme de dikkate alınırsa reel oran binde 2'nin (kanun emrinin beşte birinin) altına düşüyor.

Deniz M.: Tarım beton üretebilse desteğin şahını alırdı.

Fettah Özmen: Hiç destek verilmese de ürünümüz değerinde alınsa ne olur 2 lt mazot 2 kg gübre.

Fikret Şahin: Bereketli topraklarımıza son tabut çivilerini de çakıyorlar. Üretici artık ÜRETMEYECEK Tüketen de BULAMAYACAK…. Açlık Oyunları.

Falih Kocaman: Maalesef küçük-orta ölçekli geleneksel çiftçinin geçimini, geleceğini düşünen kalmadı.

Belgin Duman Malak: Gelecekte açız, çocuklarımız aç, sağlıksız nereden geldiği belli olmayan yiyeceklere mahkumuz, bir de kuraklık var!!

Hakan Altay: Dekara en az 200 lira bekliyorduk,dap gübreyi 22 ye aldım,torbası 1100 e geliyor. Gübre destekleme miktarı aynı kalmış, kilosunu 22 ye aldığım gübrenin 2 kilosunu devletim destek olarak veriyor bana.

Hakan Yüksel: Bu seneki mahsulü de kaldırırsam işim bitti, icara verdim ,kim ne yapıyorsa yapsın,bol şans diliyorum.

Cihan Şimşeksoy: Bu kadar da olmaz dediğimiz herşey oluyor. Üretici üretmesin de bakalım ne olacak.

Recep Çakır: 1 yıl sonra destek verse ne olur vermese ne olur? 1 çuval dapa 1056 tl verdim. Mazot 41 tl oldu. Bütün maliyetler katlanırken bizim ürünlere %5 %25 zam yapılıyor. Onun parası da 40 gün sonra yatıyor.